30.12.2016.

Dvodnevni sastanak sa subjektima zaštite u opštinama Dobojske regije

Kao rezultat djelovanja na unapređenju rada referalnih mehanizama u dobojskoj regiji, članica UO Sigurne mreže Budućnost Modriča je 29. i 30. decembra 2016. godine organizovala u Tesliću dvodnevni sastanak sa subjektima zaštite u opštinama dobojske regije pod nazivom “Analiza situacije i mogućnosti za poboljšanje saradnje” u okviru obilježavanja 16 dana aktivizma. Učesnici/ce su predstavnici centara za socijalni rad, centara za mentalno zdravlje, zdravstvenih ustanova, donosioci odluka iz Modriče, Šamca i Vukosavlja, kao i predstavnici medija. Akcenat je stavljen na efikasniju saradnju u oblasti zbrinjavanja žrtava nasilja u porodici, kao i finansiranje tih troškova iz lokalnih zajednica.

 TEME KOJE SU OBRAĐIVANE:

- Prezentacija rada Sigurne kuće u Modriči

- Međusektorska saradnja – dostignuća i izazovi u oblasti suzbijanja i sprečavanja nasilja nad ženama i djecom

- Primjeri dobre prakse 

- Standardi Konvencije o suzbijanju i sprečavanju nasilja nad ženama i nasilja u porodici

Centri za socijalni rad ukazali su na primjere dobre prakse u dosadašnjem radu, kao i poteškoće koje se najčešće javljaju. Učesnici/ce su informisani o standardima Konvencije, nalazima analize i inicijativama koje je organizacija pokrenula. Više…

MEĐUSEKTORSKA SARADNJA – KLJUČNI PROBLEMI 

Procedure i zakoni sa kojima se susreću žene sa iskustvom nasilja u porodici, za njih predstavljaju pravu nejasnoću i područje u kojem se ne snalaze baš najbolje. Žene koje dožive nasilje prilikom izlaska iz tog “začaranog kruga” dolaze u stanje bespomoćnosti i nedostatka samopouzdanja, pa osjećaju i određenu nesigurnost u pogledu ostvarivanja svojih prava. Nakon što im pojasnimo prava i mogućnosti većina korisnica iskazuje iznenađenje jer nisu poznavale postupak, dok neke korisnice raspolažu s pogrešnim informacijama. Za žrtve nasilja najveći problem predstavlja situacija kada ih institucije sistema ne doživljavaju kao žrtvu. Tumačenje težine počinjenog nasilja često zavisi od postupaka samog pojedinca u okviru centara za socijalni rad, pa se tako dešava da se pojedine odredbe zakona različito normiraju i vrednuju, pa samim tim i primjenjuju. U vezi s tim moglo bi se reći da su problem nejednaka postupanja, nedovoljna stručnost i nedostatak empatije zaposlenih u institucijama/subjektima zaštite. 

Pored toga, ključni problemi su i: centri za socijalni rad ne upućuju žrtve u sigurnu kuću ili odbijaju da odobre smještaj na zahtjev žrtve. Ukoliko i odobre smještaj onda je to na veoma kratak rok (2‒7 dana), neadekvatno postupanje s maloljetnim žrtvama koje su izuzete iz porodice (neblagovremeno postavljanje privremenog staratelja, smještaj u hraniteljsku porodicu bez provođenja procedure prilagođavanja djeteta novoj hraniteljskoj porodici – što se može okarakterizirati kao zanemarivanje najboljeg interesa djeteta), površno sagledavanje socio-ekonomskih prilika žrtve, izostanak podnošenja zahtjeva za izricanje zaštitnih mjera, te odbijanje ustupanja dokumentacije (npr. zapisnika o prijavi nasilja koju žrtva može koristiti u daljem postupku).

Postoji još niz problema, ali može se reći da su ovo neki od ključnih s kojima se žene sa iskustvom nasilja susreću. Najveći dio ovih problema žrtve adresiraju na profesionalce pri centrima za socijalni rad, dok je samo jedan manji broj njih upućen na policijske organe. 

FINANSIRANJE TROŠKOVA ZBRINJAVANJA ŽRTAVA NASILJA

Koordinatorka Sigurne kuće u Modriči mr. Biljana Đukić je istakla: “Zakonom o zaštiti od nasilja u porodici Republike Srpske (‘Službeni glasnik RS’ br. 102/12, 108/13, 82/15) uređuje se zaštita od nasilja u porodici ili porodičnoj zajednici. U skladu sa Pravilnikom o standardima za realizaciju sigurne kuće  Sigurna kuća  u Modriči  je ispunila standarde u pogledu prostora, opreme i kadrovske opremljenosti, te je upisana u Registar sigurnih kuća  koji vodi Ministarstvo porodice, omladine i sporta RS.  Pravilnikom o načinu raspodjele sredstava sigurnoj kući utvrđeno je da se sredstva za privremeno zbrinjavanje žrtava obezbjeđuju iz Budžeta RS u iznosu od 70% i iz budžeta jedinica lokalnih zajednica u iznosu od 30% od utvrđene cijene osnovice cijene smještaja žrtve, koju svake godine utvrđuje ministar porodice, omladine i sporta.  

Sigurna kuća se u prethodnom periodu nije obraćala Opštini Modriča sa zahtjevom za refundiranje troškova po navedenim kriterijima, jer je u budžetu Opštine Modriča postojala stavka – Grant za Sigurnu kuću. Sredstva po ovoj stavci su se značajno smanjila proteklih godina i ne odgovaraju stvarnom stanju i potrebama u skladu s brojem žena i djece koji su na zahtjev i uz rješenje Centra za socijalni rad Modriča koristili ovu mjeru podrške. Na osnovu podataka iz prethodne 3 godine, Sigurna kuća u Modriči bi godišnje potraživala između 12.000–16.000 KM za zbrinjavanje žrtava nasilja, što znači da grant koji Sigurna kuća dobija od opštine Modriča pokriva 30–40% stvarnih troškova, dok opštine Vukosavlje i Šamac uopšte ne isplaćuju sredstva, iako svake godine zbrinjavamo žene iz ovih opština. 

Iz tih razloga  predloženo je da se u narednoj godini u svim opštinama ustanovi nova budžetska linija za podršku provođenju mjere podrške žrtvama nasilja, koja bi bila usklađena sa Zakonom o zaštiti od nasilja u porodici i budžetom Republike Srpske, a sredstva za ovu namjenu su u grupi:

416000 – Doznake na ime socijalne zaštite koje se isplaćuju iz budžeta Republike 

416300 – Doznake za zbrinjavanje žrtava nasilja u porodici.

Uvođenjem nove budžetske linije opštine bi koristile iste standarde kao što su i u Budžetu Republike Srpske. Sredstva se isplaćuju u skladu sa stvarnim troškovima a isplata se vrši periodično, odnosno nakon provedene mjere podrške zbrinjavanja žrtve nasilja u sigurnu kuću.”

Nakon izlaganja otvorena je diskusija. Predstavnici opština i centara za socijalni rad imali su najviše zamjerki na visoku cijenu na mjesečnom nivou, te im je pojašnjeno da u utvrđenu cijenu spadaju svi troškovi koji se odnose na podršku žrtvama nasilja, koji se ne odnose samo na hranu, higijenu i smještaj već i na psihološku, socijalnu i pravnu podršku.  

Zaključci:

• unaprijediti međusektorsku saradnju u radu sa žrtvama porodičnog nasilja;

• potencirati izradu zajedničkog plana podrške sa subjektima zaštite za žrtve porodičnog nasilja, utvrđivanjem plana pomoći i koordinacijom aktivnosti u procesu pomoći žrtvi u skladu s njenim potrebama;

• podizanje svijesti nadležnih subjekata o značaju usklađivanja normativa, politika i praksi postupanja sa standardima Konvencije;

• obezbijediti veći protok informacija između subjekata zaštite;

• definisati održavanje zajedničkih sastanaka na kojima bi se razmjenjivale informacije;

• Opština Modriča će razmotriti mogućnost da prestrukturiše sredstva iz granta u budžetsku liniju kao u budžetu Republike Srpske;

• opštine Vuksosavlje i Šamac su u veoma teškom finansijskom stanju i nemaju mogućnost da povećavaju budžet ali to ne znači da neće pronalaziti mogućnost za podršku Sigurnoj kući za žrtve koje dolaze iz tog područja.